Fantastika u rumunskoj književnosti

Abstract

Po svoj prilici, francuska poslovica "Qui s’excuse s’accuse" može se primeniti i na rumunsku književnost. Književna kritika u poslednjoj deceniji je u tom smislu "opravdala", ali i "optužila" stariju književnu kri tiku, koja je sumnjala u to da se povodom rumunske književnosti uopšte može govoriti o postojanju bilo kakvih fantastičnih radova. U osvrtu na neke od tih starijih, ali glasovitih ocena, moramo se setiti tvrdnji Đorđa Kalineskua (George Ca nescu), u kojima je izrazio sumnju da neuobičajeni radovi pate bilo od nedostatka vokacije ili od diletantizma; još dalje je otišao Euđen Lovinesku (Eugen Lovinescu), odričući Mihaju Emineskuu (Mihai Eminescu) čak i epiku, smatrajući je mimetičkom. Nešto iskreniji, Pompiliju Konstantinesku (Pompiliu Constantinescu) izjavljuje otvoreno da je njegov negativan stav prema delu Gospođica Kristina {Domnisjoara Cristina) Mirče Elijadea (Mircea Eliade) posledica ličnog otpora prema takvoj vrsti književnosti. Čak i Aleksandru Filipide (Alexandru Phillipide), pesnik, književni kritičar i... značajan autor upravo fantastične proze smatrao je i sam pod uticajem preovlađujućih sudova tadašnje kritike da je rumunski duh "organski" neprilagođen za fantastično (izuzimajući jedino Emineskua). Naš savremenik, kritičar Adrijan Marino (Adrian Marino), u svom izuzetnom Rečniku književnih ideja, smatra da rumunska književnost raspolaže takvim vrednostima da ne mora posezati za dodatnim kvalitetom fantastičnog.

The exislcncc or not of fanlastic literaturc in thc sphcre of Romanian literaturc in gcneral is a qucstion that has preoccupied many rcnowncd Romanian literary critics. such as: George Calinescu. Eugen Lovinescu. Pompiliu Constantinescu, Alexandm Phillipidc, Adrian Marino. ctc. They gave the question negativc answers, by using different argumcnts, i.e.: having got cnough qualilies, Romanian literature should nol claim an additional - fantastic gcnre. or. Romanian fantastic literaturc is mainly mimetic; or. they would simplv assert that, as critics. thev did not like that tvpe of literature. etc.