Τα τάματα στη Σερβία. Προέλευση, Διάσωση και οι παραλλαγές τους σήμερα.

Abstract

Οι ιστορικές και οι πολιτιστικές συνθήκες συνέβαλαν στο γεγονός το έθιμο της προσφοράς των ταμάτων να μην είναι εξίσου διαδεδομένο σε διάφορες περιοχές όπου οι Σέρβοι κάποτε έζησαν και όπου ζουν και σήμερα. Βάσει των έως τώρα επιστημονικών ερευνών, γνωρίζουμε ότι τα τάματα στους Σέρβους απαντούν κυρίως στη Σλαβονία, τη Δαλματία, τη Βοϊβοντίνα, σε μερικές περιοχές της Νότιας Σερβίας, στο Κοσσυφοπέδιο και τη Μετόχια και σε μερικές περιοχές του Μαυροβουνίου και της Βοσνίας. Με την προσφορά ταμάτων ως ενός είδους θυσίας, η οποία έπρεπε να εξασφαλίσει την υγεία και την ειρήνη και μέσω αυτής να επιτευχθεί η εξιλέωση από τον Θεό, την Παναγία και τους αγίους, οι άνθρωποι επιδίωκαν να λυσουν τα καθημερινα τους προβλήματα, όπως είναι οι αρρώστιες, δυστυχίες και άλλες δυσκολίες. Στο δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα διαπιστώνεται παγκόσμια πρόοδος του πολιτισμού, υπό τον οποίο εννοείται γρήγορη τεχνολογική πρόοδος, γενική βιομηχανοποίηση και αστικοποίηση. Η περίοδος μετά το Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο στη Σερβία και γενικά στην πρώην Γιουγκοσλαβία είναι γνωστός ως περίοδος «οικοδομής του σοσιαλισμού». Στις αλλαγές στο χώρο της λαϊκής τελετουργικο-θρησκευτικής πρακτικής έχει συμβάλει σε σημαντικό βαθμό η επίδραση των κρατικο-κοινωνικών επεμβάσεων.

Историјске и културне околности су утицале да обичај прилагања вотива није једнако заступљен у различитим крајевима у којима су некада живели и у којима данас живе Срби. На основу досадашњих научних проучавања знамо да се вотиви код Срба најчешће појављују у Славонији, Далмацији, Војводини, у неким деловима Јужне Србије, на Косову и у Метохији, у неким крајевима у Црној Гори и у Босни. У другој половини 20. века дошло је до глобалног цивилизацијског процеса који подразумева убрзани технолошки развој, општу индустријализацију и урбанизацију. Период после Другог светског рата у Србији и шире у Југославији био је познат као период „изградње социјализма“. За промене у домену народне обредно-религијске праксе био је значајан снажан утицај државно-друштвених интервенција.