Style and ideology: The cold war 'blend' in Greece

Abstract

This paper describes cultural policy in Greece from the end of World War II up to the fall of the junta of colonels in 1974. The writer's object is to show how the Cold War favoured defeated Western countries, which participated effectively in the globalisation of American culture, as in the Western world de-nazification was transformed into a purge of communism. Using the careers of three composers active in communist resistance organizations as examples (Iannis Xenakis, Mikis Theodorakis and Alecos Xenos), the writer describes the repercussions of this phenomenon in Greek musical life and creativity.

U radu se razmatra isključivanje grčkog naroda iz državne istorije, posebno iz njegove kulturne istorije. Studija prati kulturnu politiku u Grčkoj od Drugog svetskog rata do pada vojne hunte (1969-1974) - kulturnu politiku oblikovanu pod uticajem dominantnih zapadnih sila, među kojima su bile i zemlje koje su iz rata izašle kao poražene. Nemačka je imala ulogu promotera nove zapadne (američke) kulture u Grčkoj. Autorka je želela da pokaže kako je Hladni rat favorizovo poražene zapadne zemlje, koje su efikasno učestvovale u globalizaciji američke kulture, s obzirom na to da je denacifikacija u zapadnom svetu bila transformisana u čišćenje od komunizma. Uzimajući za primer Janisa Ksenakisa (1922-2001), Mikisa Teodora kisa (1925-) i Alekosa Ksenosa (1912-1995), trojicu kompozitora koji su učestvovali u grčkom pokretu otpora (a koji su umnogome vodili komunisti) autorka ukazuje na posledice navedenih fenomena na grčki muzički život i stvaralaštvo. Nakon Drugog svetskog rata u Grčkoj je usledio krvavi građanski rat koji je završen 1949. godine porazom komunista. Pedesetih godina pro šlog veka otpočela je faza 'rehabilitacije' koju su sprovodile strane sile među kojima su bile podjednako i one koje su kraj rata dočekale kao pobednice i one koje su bile gubitnice. Maršalov plan je okončan 1951, a ekonomska stabilizacija Grčke od tada se oslanjala na Zapadnu Nemačku (zemlju koja je uništila grčku ekonomiju). Nemci su isposlovali da u zamenu za ekonomsku podršku dobiju tiho rešavanje problema ratnih zločina, kao i slično tihog širenja njihovih kulturnih proizvoda u Grčkoj. Ogranak Gete instituta osnovan je u Atini 1952. godine i iz njega su se širili džez i avangardna muzika u Grčkoj. U periodu od 1962. do 1965. nekoliko društava savremene muzike je osnovano u Atini. Prvu televizijsku stanicu u Grčkoj osnovale su Grčke oružane snage 1966, kao da su pripremale dolazak vojne hunte naredne godine i pospešivale njenu propagandu. Otpočeo je progon ljudi koji su zastupali širok spektar političkih ideja, uključujući komunizam. Teodorakisova muzika iako je bila zabranjena u Grčkoj, pratila je sve protestne manifestacije pre konačnog sloma hunte. Sada znamo da je optimizam koji je zavladao nakon pada hunte bio neosnovan.