Influences of Ancient Greek spirit on music romanticism as exemplifies in Richard Wagner's Gesamtkunstwerk

Abstract

The romantics' ideal of the arts' collaboration (Mischgedichte) finds its most substantial equivalent in Richard Wagner's (1813-1883) "total work of art" (Gesamtkunstwerk). This theory for the restoration of the 'lost' unity of arts was elaborated in many theoretical essays of Wagner and 'applied' in his music dramas. Unity of arts, as well as unity of arts with nature existed according to Wagner in Ancient Greece while drama was the epitome of all expressive elements of nature. This "new art of the future", which Wagner envisaged, would restore the 'wholeness' of ancient Greek drama. It is the purpose, therefore, of this study to analyze mainly from an aesthetic point of view the influences of ancient Greek spirit on romantic thought, by focusing on Wagner's work.

Romantičarski ideal saradnje, odnosno sadejstva umetnosti (Mischgedichte) nalazi svoj najsuštinskiji ekvivalent u "sveukupnom umetničkom delu" (Gesamtkunstwerk) Riharda Vagnera. Ova teorija o restauraciji "izgubljenog" jedinstva umetnosti bila je elaborirana u mnogim Vagnerovim teorijskim esejima i primenjena u njegovim muzičkim dramama. Prema ovom stvaraocu, u antičkoj Grčkoj je postojalo jedinstvo umetnosti, ali i jedinstvo umetnosti i prirode, a drama je na sažet način predstavljala sve izražajne elemente prirode. Nova "umetnost budućnosti" je, prema Vagneru, trebalo da obnovi tu "sveobuhvatnost" grčke drame. Cilj studije je bio da se sa primarno estetičke tačke gledišta i sa oslanjanjem na Vagnerova dela, analiziraju uticaji antičkog grčkog duha na romantičarsku misao. U uvodnom delu daje se kratak istorijski pregled teorije i prakse ideje o ujedinjavanju umetnosti koji se završava predstavljanjem Vagnerovih stavova o tom problemu. U nastavku se razmatraju Vagnerove interpretacije veza između prirode i antičke grčke umetnosti. Za njega je stara grčka umetnost, zasnovana na mitu, bila idealni primer umetnosti jer je, kako je verovao, imala direktan kontakt sa prirodom. Na takav Vagnerov odnos prema antičkoj grčkoj umetnosti, koji nosi tipične romantičarske crte, uticala je ideologija istoricizma. U radu se, na primerima iz antičke Grčke, raspravlja i o percepciji mita kao izraza arhetipskih ideja kod romantičara, posebno Vagnera. Predmet pažnje je i romantičarski stav prema jednoj novoj mitologiji koja se artikulisala u umetnosti, a bila je u statusu između "organskog bića" (Sein) i "organskog nastajanja" (Werden). U sledećem delu ovog rada podseća se na glavne antičke ideje i ukazuje na drame te epohe koje su izvršile bitan uticaj na Vagnerove muzičke drame. Najzad, načinjen je i osvrt na Festivalsko pozorište (Festspielhaus) u Bajrojtu, i to pre svega na njegove referencije, kao građevine, na antičke uzore. Zaključak ove studije je da je u Vagnerovoj teoriji i muzičkim dramama nasleđe antičke Grčke reinterpretirano i restrukturisano na više nivoa.