Βυζαντινό μέλος και ταυτότητα φύλου: συγκριτική μελέτη της κατάστασης στη Σερβία και την Ελλάδα
Византијско појање и родни идентитет: компаративна студија ситуације у Србији и Грчкој
Abstract
Κεντρικό σημείο αυτής της έρευνας είναι η βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και η ταυτότητα ως προς το φύλο. Συνέταξα αυτό το άρθρο βάσει επιτόπιας έρευνας με την μέθοδο της συνέντευξης, της ελεύθερης συζήτησης και της παρατήρησης μέσω της συμμετοχής. Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την βυζαντινή ψαλτική στο Βελιγράδι το 1993. Στην Ελλάδα ως εθνολόγος – ανθρωπολόγος διεξάγω έρευνες από το 2003. Παρατήρησα ένα πολύ ενδιαφέρον ανθρωπολογικό φαινόμενο, ότι δηλαδή, στην Ελλάδα είναι πολύ σπάνιες οι εκκλησιαστικές χορωδίες με συμμετοχή λαϊκών γυναικών ή επαγγελματιών γυναικών ψαλτών. Οι γυναίκες στην Ελλάδα σήμερα ψάλλουν σε ολιγάριθμες μεικτές τετράφωνες χορωδίες. Με τον βυζαντινό τρόπο ψάλλουν κυρίως στις λεγόμενες «καθημερινές» ακολουθίες και αυτό συμβαίνει συχνότερα στην επαρχία και στα νησιά. Το ερώτημα είναι πώς προέκυψε αυτή η διαφορά στην αντίληψη αυτών των δύο Ορθόδοξων Εκκλησιών που βρίσκονται γεωγραφικά τόσο κοντά, ως προς την ψαλμωδία και το φύλο. Στην έρευνα προσπάθησα να δείξω την αλλ...ηλεπίδραση του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος, των εκκλησιαστικών αρχών, των ανδρών συνάδελφων ψαλτών και των λαϊκών γυναικών ψαλτών. Με την συγκριτική μέθοδο παρατηρούμε την κοινωνική θέση, το ρόλο, τα προβλήματα και τις προοπτικές των γυναικών ψαλτών.
У фокусу овог истраживања налази се византијска црквена музика и родни идентитет. Рад је настао на основу сопствених теренских истраживања методом интервјуа, слободног разговора и посматрања са учествовањем. У Грчкој су ретки црквени хорови световних жена или жене професионални појци. Жене у Грчкој певају у ретким вишегласним мешовитим хоровима. У домену византијске музике певају углавном на тзв. свакодневним богослужењима и то претежно на острвима и у провинцији. Поставља се питање откуд та разлика у односу према појању и полу у ове две православне географски блиске помесне цркве. У раду се сагледава међусобан однос шире друштвене заједнице, црквених власти, колега мушког пола и световних жена-појаца. Компаративном методом се сагледава друштвени статус, функција, проблеми и будућа перспектива жена-појаца.
Keywords:
βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική / ταυτότητα φύλου / γυναίκες ψάλτες / византијска црквена музика / родни идентитет / жене-појциSource:
Τὰ γένη τῆς (Ἑλληνικῆς) Βυζαντινῆς Ρυθμοποιίας καὶ τρέχοντα Ψαλτικὰ Θέματα, 2015, 331-342Publisher:
- Αθήνα : Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος Ίδρυμα Βυζαντινής Μουσικολογίας
Funding / projects:
Note:
- Πρακτικά Δ΄ Διεθνὲς Συνεδρίου, Ἀθήνα 8-11 Δεκεμβρίου 2009
Institution/Community
Етнографски институт САНУ / Institute of Ethnography SASATY - CHAP AU - Blagojević, Gordana PY - 2015 UR - https://dais.sanu.ac.rs/123456789/7840 AB - Κεντρικό σημείο αυτής της έρευνας είναι η βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και η ταυτότητα ως προς το φύλο. Συνέταξα αυτό το άρθρο βάσει επιτόπιας έρευνας με την μέθοδο της συνέντευξης, της ελεύθερης συζήτησης και της παρατήρησης μέσω της συμμετοχής. Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την βυζαντινή ψαλτική στο Βελιγράδι το 1993. Στην Ελλάδα ως εθνολόγος – ανθρωπολόγος διεξάγω έρευνες από το 2003. Παρατήρησα ένα πολύ ενδιαφέρον ανθρωπολογικό φαινόμενο, ότι δηλαδή, στην Ελλάδα είναι πολύ σπάνιες οι εκκλησιαστικές χορωδίες με συμμετοχή λαϊκών γυναικών ή επαγγελματιών γυναικών ψαλτών. Οι γυναίκες στην Ελλάδα σήμερα ψάλλουν σε ολιγάριθμες μεικτές τετράφωνες χορωδίες. Με τον βυζαντινό τρόπο ψάλλουν κυρίως στις λεγόμενες «καθημερινές» ακολουθίες και αυτό συμβαίνει συχνότερα στην επαρχία και στα νησιά. Το ερώτημα είναι πώς προέκυψε αυτή η διαφορά στην αντίληψη αυτών των δύο Ορθόδοξων Εκκλησιών που βρίσκονται γεωγραφικά τόσο κοντά, ως προς την ψαλμωδία και το φύλο. Στην έρευνα προσπάθησα να δείξω την αλληλεπίδραση του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος, των εκκλησιαστικών αρχών, των ανδρών συνάδελφων ψαλτών και των λαϊκών γυναικών ψαλτών. Με την συγκριτική μέθοδο παρατηρούμε την κοινωνική θέση, το ρόλο, τα προβλήματα και τις προοπτικές των γυναικών ψαλτών. AB - У фокусу овог истраживања налази се византијска црквена музика и родни идентитет. Рад је настао на основу сопствених теренских истраживања методом интервјуа, слободног разговора и посматрања са учествовањем. У Грчкој су ретки црквени хорови световних жена или жене професионални појци. Жене у Грчкој певају у ретким вишегласним мешовитим хоровима. У домену византијске музике певају углавном на тзв. свакодневним богослужењима и то претежно на острвима и у провинцији. Поставља се питање откуд та разлика у односу према појању и полу у ове две православне географски блиске помесне цркве. У раду се сагледава међусобан однос шире друштвене заједнице, црквених власти, колега мушког пола и световних жена-појаца. Компаративном методом се сагледава друштвени статус, функција, проблеми и будућа перспектива жена-појаца. PB - Αθήνα : Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος Ίδρυμα Βυζαντινής Μουσικολογίας T2 - Τὰ γένη τῆς (Ἑλληνικῆς) Βυζαντινῆς Ρυθμοποιίας καὶ τρέχοντα Ψαλτικὰ Θέματα T1 - Βυζαντινό μέλος και ταυτότητα φύλου: συγκριτική μελέτη της κατάστασης στη Σερβία και την Ελλάδα T1 - Византијско појање и родни идентитет: компаративна студија ситуације у Србији и Грчкој SP - 331 EP - 342 UR - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_dais_7840 ER -
@inbook{ author = "Blagojević, Gordana", year = "2015", abstract = "Κεντρικό σημείο αυτής της έρευνας είναι η βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και η ταυτότητα ως προς το φύλο. Συνέταξα αυτό το άρθρο βάσει επιτόπιας έρευνας με την μέθοδο της συνέντευξης, της ελεύθερης συζήτησης και της παρατήρησης μέσω της συμμετοχής. Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την βυζαντινή ψαλτική στο Βελιγράδι το 1993. Στην Ελλάδα ως εθνολόγος – ανθρωπολόγος διεξάγω έρευνες από το 2003. Παρατήρησα ένα πολύ ενδιαφέρον ανθρωπολογικό φαινόμενο, ότι δηλαδή, στην Ελλάδα είναι πολύ σπάνιες οι εκκλησιαστικές χορωδίες με συμμετοχή λαϊκών γυναικών ή επαγγελματιών γυναικών ψαλτών. Οι γυναίκες στην Ελλάδα σήμερα ψάλλουν σε ολιγάριθμες μεικτές τετράφωνες χορωδίες. Με τον βυζαντινό τρόπο ψάλλουν κυρίως στις λεγόμενες «καθημερινές» ακολουθίες και αυτό συμβαίνει συχνότερα στην επαρχία και στα νησιά. Το ερώτημα είναι πώς προέκυψε αυτή η διαφορά στην αντίληψη αυτών των δύο Ορθόδοξων Εκκλησιών που βρίσκονται γεωγραφικά τόσο κοντά, ως προς την ψαλμωδία και το φύλο. Στην έρευνα προσπάθησα να δείξω την αλληλεπίδραση του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος, των εκκλησιαστικών αρχών, των ανδρών συνάδελφων ψαλτών και των λαϊκών γυναικών ψαλτών. Με την συγκριτική μέθοδο παρατηρούμε την κοινωνική θέση, το ρόλο, τα προβλήματα και τις προοπτικές των γυναικών ψαλτών., У фокусу овог истраживања налази се византијска црквена музика и родни идентитет. Рад је настао на основу сопствених теренских истраживања методом интервјуа, слободног разговора и посматрања са учествовањем. У Грчкој су ретки црквени хорови световних жена или жене професионални појци. Жене у Грчкој певају у ретким вишегласним мешовитим хоровима. У домену византијске музике певају углавном на тзв. свакодневним богослужењима и то претежно на острвима и у провинцији. Поставља се питање откуд та разлика у односу према појању и полу у ове две православне географски блиске помесне цркве. У раду се сагледава међусобан однос шире друштвене заједнице, црквених власти, колега мушког пола и световних жена-појаца. Компаративном методом се сагледава друштвени статус, функција, проблеми и будућа перспектива жена-појаца.", publisher = "Αθήνα : Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος Ίδρυμα Βυζαντινής Μουσικολογίας", journal = "Τὰ γένη τῆς (Ἑλληνικῆς) Βυζαντινῆς Ρυθμοποιίας καὶ τρέχοντα Ψαλτικὰ Θέματα", booktitle = "Βυζαντινό μέλος και ταυτότητα φύλου: συγκριτική μελέτη της κατάστασης στη Σερβία και την Ελλάδα, Византијско појање и родни идентитет: компаративна студија ситуације у Србији и Грчкој", pages = "331-342", url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_dais_7840" }
Blagojević, G.. (2015). Βυζαντινό μέλος και ταυτότητα φύλου: συγκριτική μελέτη της κατάστασης στη Σερβία και την Ελλάδα. in Τὰ γένη τῆς (Ἑλληνικῆς) Βυζαντινῆς Ρυθμοποιίας καὶ τρέχοντα Ψαλτικὰ Θέματα Αθήνα : Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος Ίδρυμα Βυζαντινής Μουσικολογίας., 331-342. https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_dais_7840
Blagojević G. Βυζαντινό μέλος και ταυτότητα φύλου: συγκριτική μελέτη της κατάστασης στη Σερβία και την Ελλάδα. in Τὰ γένη τῆς (Ἑλληνικῆς) Βυζαντινῆς Ρυθμοποιίας καὶ τρέχοντα Ψαλτικὰ Θέματα. 2015;:331-342. https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_dais_7840 .
Blagojević, Gordana, "Βυζαντινό μέλος και ταυτότητα φύλου: συγκριτική μελέτη της κατάστασης στη Σερβία και την Ελλάδα" in Τὰ γένη τῆς (Ἑλληνικῆς) Βυζαντινῆς Ρυθμοποιίας καὶ τρέχοντα Ψαλτικὰ Θέματα (2015):331-342, https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_dais_7840 .