Синтакса падежа у романијским говорима Старог Влаха: метафоризација простора

Abstract

U radu se analizira funkcionisanje determinativnih padežnih sistema u romanijskim govorima Starog Vlaha. Razmatraju se sintaksičko-semantičke karakteristike padežnih konstrukcija koje su sintaksički formalizatori semantičke kategorije prostornosti, a zatim i one koje su sintaksički formalizatori više apstraktnih semantičkih kategorija, a to su: temporalnost, kvalifikativnost (u okviru nje: instrumentalnost, kvalifikativnost u užem smislu, propratna okolnost, kriterijum / osnov kvalifikativnog tipa, komparativnost, kvantifikativnost), intencionalnost, kauzalnost, kondicionalnost, koncesivnost i posesivnost. Posebno se sagledavaju padežne konstrukcije s primarno prostornim značenjem, kao izvornim domenom, koje mehanizmom metaforizacije prostora nalaze svoje mesto u sistemu formalizatora navedenih apstraktnih semantičkih kategorija kao ciljnih domena.

The thesis analyses the function of determinative case systems in the Romanija speech of the Stari Vlah region. It deals with syntactic and semantic characteristics of case constructions which act as syntactic formalisers of the semantic category of spatiality as well as those which are syntactic formalisers of more abstract semantic categories, such as the following: temporality, qualificability (including instrumentality, qualificability in a narrower sense, concomitancy, the criterion / basis of the qualificative type, comparability and quantifiability), intentionality, causality, conditionality, concessionality and possessiveness. A special attention is devoted to the case constructions whose primary meaning is that of spatiality, as their source domain, which then by the mechanism of metaphorisation of space find their place in the system of formalisers of the aforementioned abstract semantic categories as their target domains.