History, legend, literature: Prince Vlad Tepes alias count Dracula

Abstract

Although exactly five centuries passed after the time of count Vlad Tepes Dracule, his unusual character never ceases attracting the attention of scholars and public in general. Seeing that history, legend, and literature portray him in different ways, the author tries to examine all the three sources and to expose the matter on which his literary profile was based. The author offers this paper as a contribution to the celebration of the first-novel-on-Dracule's centennial.

Vreme velikih jubileja - u ovom slučaju pet vekova od istorijskog i sto godina od književnog života vlaškog kneza Vlada Cepeša Drakule - po pravilu je doba kada se obnavlja interesovanje za 'slavljenike'. Budući da je ovoga puta reč o istaknutoj istorijskoj figuri poznog srednjeg veka koja je imala velikog značaja u sprečavanju Osmanlijskog carstva da se preko Balkana domogne Srednje Evrope, istorijskoj ličnosti, dakle, koja je istovremeno postala predmet legendarnih predanja i književnih obrada, put od realnog preko folklornog, do fikcionalnog lika grofa Drakule vodio je autora kroz tri oblasti. Pretraga istorijskih podataka pokazala je da se radi o hrabrom i samovoljnom vladaru, podvrgnutom snažnim pritiscima dveju velikih carevina (Turske i Ugarske) i stešnjenom između njihovih suprotstavljenih interesa. To je bio knez kome rumunski naučnici pripisuju ideju o ujedinjenju rumunskih oblasti u jednu državu, dovoljno snažnu i dobro uređenu da u svakom času može da odbrani sopstvenu samostalnost. O Drakulinom privatnom životu i njegovoj naravi, istorija beleži samo toliko da je bio despotske prirode i surov prema neprijatelju. Nasuprot istoriografiji, legende se pletu upravo oko Drakulinog karaktera. U zavisnosti od mesta nastanka, one ga prikazuju kao strašnog krvoloka (saske), velikog grešnika koji iz pravoslavlja prelazi u katoličanstvo (ruske) i kao surovog ali pravednog i istinoljubivog vladara (rumunske). Najzad, književni lik grofa Drakule najvećim se delom temelji na narodnom verovanju u vampire. On, dakle, uvek simboliše večno zlo i u zavisnosti od sredine i vremena nastanka vezuje se za dominantne negativne kategorije za koje se u proteklih sto godina pokazalo da su mahom ideološke i političke prirode.