Post in the 'modern': Greek film music and the work of Nikos Mamangakis

Abstract

This article is focused on Nikos Mamangakis, one of the most ambiguous art-popular composers in Greece. His compositions for cinema are also quite provocative. Mamangakis' cooperation with Finos Film (the major Greek film production company in post-war era) and, on the contrary, his collaboration with Nikos Perakis (one of the most well-known contemporary film directors) vividly illustrate the transformation of film music from the so-called Old to the New Greek Cinema. Through an overall analysis of two of Mamangakis' most important film scores, I hope to reveal the transition process from a realistic modernist perspective to a postmodern one. A second goal is to present critically the general ideological shift in Greek socio-cultural sphere following the seventies change of polity. This paper underlines the perception of Greek music culture as a special case of Western music, which however holds its very distinct stylistic idioms, cultural practices and ideological functions.

Studija je posvećena Nikosu Mamangakisu, jednim od najsloženijih kompozitora umetničko-popularne muzike u Grčkoj. Njegova filmska muzika upravo je provokativna. Mamangakisova saradnja s filmskom kućom 'Finos' (vodećom grčkom filmskom producentskom kompanijom posle Drugog svetskog rata), i njegova saradnja s Nikosom Perakisom (jednim od najpoznatijih savremenih filmskih reditelja), živo ilustruju preobražaj filmske muzike od tzv. starog do novog grčkog filma. Kroz obuhvatnu analizu dveju Mamangakisovih najznačajnijih filmskih partitura želim da opišem proces promene od realističke modernističke perspektive do postmodernističke. Drugi cilj jeste kritičko predstavljanje opšte ideološke promene u grčkom društvu i kulturi prateći političke promene iz sedamdesetih godina. Mislim da je Mamangakis uspeo u povezivanju nekih 'zvaničnih' i 'tradicionalnih' vidova grčke muzičke kulture s 'nezvaničnima' i 'popularnima'. Tako on stvara nove hibridne muzičke forme i zvučne pejzaže. Mešajući visoke i popularne stilove on pokazuje put promene od modernizma do postmodernizma. Ovaj rad naglašava percepciju grčke muzičke kulture kao posebnog slučaja zapadne muzike. Naime grčka muzika poseduje svoje veoma distinktivne stilske idiome, kulturne prakse i ideološke funkcije. Moja metodologija nije ograničena na analizu sadržaja filmova niti na čisto funkcionalističku studiju muzike u tim filmovima; ona stavlja naglasak na kontekst koji oblikuje filmske zvučne pejzaže. Drugim rečima, ja se bavim filmom i filmskom muzikom, ne kao apsolutnim umetničkim delom, već kao 'otvorenim' tekstom. Osim toga, ja film posmatram kao mesto nekolikih reprezentacija i posredovanja. Nastojim da prikažem puteve kojima filmska muzika doprinosi oblikovanju i izgradnji različitih ličnih sklonosti i kulturnih konfrontacija, naglašavajući performativnost filmske muzičke prakse i ispitujući filmske audiovizualne rerezentacije. U takvom, etnomuzikološko-antropološkom pristupu filmskoj muzici, kritički su ispitani i ocenjeni pojmovi kao što su etnički identitet kulturna politika, međukulturni uticaji i socio-kulturna tranzicija.